İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
A-ÖLÇÜ ALETLERİNİN SEÇİMİNDE VE KULLANILMASINDA
GÖZ ÖNÜNE ALINACAK TEMEL ÖĞELER
A-1-Ölçü aletinin seçimi
A-2-Ölçü âletlilerinin kullanılması
B-OSİLASKOPLAR
B-1-OSİLASKOP TEORİSİ
B-2-DEVRELER VE KONTROLLER
B-2-1- Kat od ışınlı lamba
B-2-2- Zaman tabanı üreteci
B-2-3 -Yatay amplifikatör
B-2-4 -Dikey amplifikatör
B-2-5 -Saptırıcı Anotların bağlanması
B-2-6 -Besleme devreleri
B-2-7-Diger çalışma anahtarı
B-3-OSİLASKOBUN ÇALIŞMASI VE KULLANILMASI
B-3-1-Giriş
B-3-2-İşlemetme ve kontroller
B-4-OSİLASKOPUN PASLI DEVRELERDE KULLANILMASI
B-4-1-Kullanıldığı yerler ve sebepleri
B-4-2- Düşük kapasiteli prob
B-4-3- Detektör prop
B-5- LİSSAJOUS EĞRİLERİ
B-5-1- Kullanıldığı yerler ve sebepleri
B-5-2- Lissajous şekil metodu ile frekansın ölçülmesi
B-5-3-Z Eksen metodu ile frekansın ölçülmesi
B-6-FAZ AÇISI ÖLÇME
B-6-1-Faz ölçülmesi
C-OSİLASKOP ÇEŞİTLERİ
C-1-HUNG-CHANG-5502D 2*20MHZ
C-1-1-Giriş
C-1-2-Özellikller
C-1-3-Güvenlik önlemleri
C-1-4-Panel kontrol düğmelerin tanımı
C-1-5-Çalışma
C-1-6-Bakım ve servis
(Bundan sonraki bölümler ödeve döküman olarak eklenmiştir)
C-2-HEATKİT OSİLASKOP
C-2-1-Kontrol düğmeleri ve terminaller
C-2-2-Ekran üzerinde şeklin elde edilmesi
C-2-3-Yetersizlikleri
C-3-CONWAY OSİLASKOP (MODEL COS. 326 MK 111)
C-3-1-Kontrol Düğmeleri ve Terminaller
C-3-2-Gerilim Ölçme
C-3-3-Kalibrasyon
C-4-ÇİFT IŞINLI TELEQUIPMENT OSİLASKOP(MODEL-D 54)
C-4-1-Teknik Bilgi
C-4-2-Yatay Sistem
C-4-3-Yatay amplifikatör
C-4-4-Calıştırma talimatı
C-4-5-İlk defa çalıştırma
C-4-6-Kontrolları ek bilgi ve olanakları
C-4-7-Ön ve arka pano bağlantı terminalleri
C-5-TELEQİPMENT OSİLASKOP(ÇİFT IŞINLI)-MODEL D-65 D-66
C-5-1-Kontrol düğmeleri " soketlerin fonksiyon ve tarama ayarları
C-5-2- Tetikleme durumları"giriş ve çıkış soketleri
C-5-3- Çalıştırılması
C-6-TELEQUIPMENT OSİLASKOP TİP-D 83
C-6-1-Kontrol düğmeleri"soketleri fonksiyonları ve çalıştırılması "terminaller
C-7-OSİLASKOP(LEADER LBO-505)
C-7-1-Giriş ve teknik özellikler
C-7-2-İlk çalıştırmada önemli hususlar ve panodaki elamanların fonksiyonları
D-Türk standartları enstitüsü (TSE) nün osilaskoplar ve tepe değer voltmetrelerin ani darbe deneyleri için kuralların dökümanı (ÖNEMLİDİR)
GİRİŞ
Bugün var olan test enstrümanlarından belkide en önemlisidir Bir osilaskopu olmayan servis yok gibidir. Tüm yapabildiklerini kullanıldığında osilaskop bir çok işi kolayca yapar.Osılaskop olmasaydı birçok şeyi yapamazdık.
A-ÖLÇÜ ALETLERİN SEÇİMİNDE VE GÖZ ÖNÜNE ALINACAK TEMEL ÖĞELER
A-1-Ölçü aletlerinin seçimi
–Ölçü aletinin kalite sınıfı ölçüm yapılacak yerin gerek ve koşullarına uygun olmalıdır.Örnegin Sadece 220V ‘u gösteren bir panelmetre için 0.5 kalite sınıfında pahalı bir ölçü aletini kullanmak ekonomik bir yatırım olmadığı gibi çalışmasında % 1’lik bir hata bulunan bir regülatör devresinde 2.5 kalite sınıfında bir ölçü aletini kullanmak oldukça sakıncalıdır.
–Okuma hatalarından sakınmak için büyük yapılı ölçü aletleri seçilmelidir.
–Yanlış değer okunmasından kaçınmak için skala taksimatları açık ve basit olmalıdır.skala taksimatlarının sayısı o ölçü aletinin kalitesi hakkında bir kıssas olamaz.Labaratuarlarda kullanılan çok duyarlı ölçü aletlerinde genellikle bir skala taksimatı bulunur.
–Çok duyarlı ölçü aletlerinde saha transferi son derece açık ve basit olmalıdır.Karışık yapıda ölçü aletleri genellikle yanlış kullanma sonucu tahrip olurlar.
–Bir çok büyüklük ve büyüklük türü (örneğin akım gerilim kapasite…) ölçen aletler kullanılırken aşırı dikkati gerektirir. Bu tür ölçü aletleri unutkanlıkları ve yanlış kullanımları asla bagışlamaz.Bu nedenle kişi önce kendi yeteneklerini tanımalı ve bilgisinin üstündeki ölçü aletlerini ne kullanmalı ne de satın almalıdır.
A-2-Ölçü Aletlerininin Kullanılması
— Önce düşün sonra ölç…!
1-Ölçülecek büyüklük nedir?
2-Ölçüm nerede yapılacakdır?
3-Nasıl ölçüleçektir?
4-Ölçü aletinin ölçme sahası nedir?
5-Ölçü aletinin yanıltma olasılıgı varmıdır?
–Ölçümden önce ve ölçüm sırasında sakin ol…!
Aceleci ve sinirli olmak dikkatinin dağılmasına ve daha ölçümün başında ölçü aletinin elden çıkmasına neden olur.
–Ölçülecek büyüklüğün değeri hakkında kesin bir bilği yoksa önce ölçü aletinin en büyük sahası seçilmeli ve sonra küçük sahalara kademe kademe inilmelidir. Daima ibrenin en çok saptığı bir ölçme sahası seçilmelidir .Çünkü ölçü aletlerinin gösterme hataları skala son değerlerine doğru giderek azalır.
–Özellikleri iyice atnınan bir ölçü aleti kullanılmalıdır.
Özellikleri tam olarak tanınmayan ya da çok yeni ölçü aletleri ile iyice alışıldıktan sonra çalışmayapılmalıdır.
kulanma talimatları okumak için basılmıştır.
–Endüstriyel ölçü aletleri prensipte onarılmaz.
Şayet kişi ölçü aletinin içinde neler olduğunu kesin bilmek istiyor ve kendini bu merak duygusundan uzak tutamıyorsa, bu işlemi çok aşırı bir özen ile yapmalıdır. Ancak merak duygusunun yanı sıra kişi,kendi ilgisinden ayrıca emin olmalıdır.
–Endüstriyel ölçü aletlerinde bir düzeltme yapılamaz.
Ölçü aletleri uzun tecrübeler ve kontrollar sonucu özel endüstri kesimlerinde imal edilir. Kuşkuya düşülen durumlarda, üretici firmasına bir kaç satır yazmak, bozulmuş bir ölçü aletinden daima daha ucuza mal olur.
–Ölçü aletleri ancak yetenekli kişilere emanet edilebilir.
–Ölçü aletleri korunmalı ve sakınılmalıdır.
Çoğu kez bir arızanın içinden çıkamayan kişi bunun hıncını ölçü aletine hor davranarak çıkartır. Arıza ölçü aletinde olsa bile sinirli tutumlardan kaçınılmalıdır.
B-OSİALSKOP TEORİSİ
B-1-OSİLASKOP TEORİSİ
Bir osilaskobu verimli bir şekilde kullanmak için:
1-Osilaskobun nerelerde ve hanği işlerde kullanıldığını ,
2-Osilaskobun çeşitli devre ve bölümlerinin sinyal üzerindeki etkilerini,
3-Her kontrolü yapan düğmenin ilgili olduğu devrenin çalışmasına nasıl etki yaptığını bilmek gerekir..
Elektrik enerjisine çevrilebilen her osilasyon veya titreşim osilaskop yardımıyla incelenebilir.Buna göre, osilaskop sinyal gereilimini ölçmek için kullanılan bir alettir.Bir osilaskop ile test tapılmakta yada incelenmekte olan bir sinyal herhangi bir kaynak yada kaynaklardan beslenebilir.Ancak bu sinyalin osilaskoba bağlanmadan önce gerilim şekline dönüştürülmüş olması gerekir.
Genel amaçlı bir osilaskop Şekil;1 de olduğu gibi ana bölümlerine yada bloklarına ayrılabilir.Bilindiği gibi, osilaskop şu bölümlerden meydana gelir.Bir katod ışınlı lamba, bir zaman tabanı üreteci, bir yatay amplifikatör, bir dikey amplifikatör, +B gerilimi besleyecek besleme devresi ve bazı osilaskoplarda artı yüksek gerilim besleyecek bir devre ile eksi yüksek gerilimi besleyecek bir besleme devresi.Bundan başka, aletin kullanışlılığını artırmak için çeşitli anahtar ve kontrollar vardır.
AC dikey giriş, dikey attenüatör, DC dikey giriş, gerilim kalibratörü, +İç -İç hat yatay, AC giriş, DC yatay altenüatör, faz kaydırıcı, dış senkronizasyon, Svip (sweep) generatör, kazanç kontrolu, dikey amplifikatör, merkezleyici, düşük gerilim akım kaynağı, yatay amplifikatör, kazanç kontrolu merkezleyici, yüksek gerilim akım kaynağı .
Katod ışınlı lamba alette gösterici olarak çalışır.Besleme devreleri dışında kalan diğer bloklar ise saptırıcı plakalara iki ayrı sinyali iletmeğe yarar.Bir kaç kattan meydana gelebilen dikey amplifikatörle ilgili devre ve anahtarlara genel olarak dikey kanal da denir.Dikey kanal ışınlı tübün içindeki dikey saptırma plaklarına uygulanacak olan sinyali taşır.
Osilaskop bilinmiyen bir sinyali katod ışınlı tübün ekranında bilinen bir sinyalin fonksiyonu olarak değişen bir eğri şeklinde gösterir.Grafik çizimlerinde yatay eksen ise bağlı değişkenin gösterilmesinde ve ölçülmesinde kullanıldığından osilaskopda da bu kurala uyulmuştur.Bu sebebten de bilinmiyen sinyal osilaskobun dikey kanalına ve bilinen sinyal ise yatay kanalına uygulanır.
Şekil 2; de görüldügü gibi zamana göre degişen çeşitli sinyal egrileri görülmektedir.
Şekil 1; deki blok dyagramı gözden geçirecek olursak, incelenecek ve test yapılacak sinyal dikey amplikatöre uygulanır.Bu sinyal şiddetlendikten sonra katod ışınlı lambanın dikey saptırıcı plaklarına uygulanır. Elektron hüzmesinin dikey olarak sapması saglanmış olur. Zaman tabanı üreteci, gelirim degeri zaman ile degişen bir sinyal üretir.Bu sinyal yatay amplikatöre uygulanır. Yatay amplikatör bu sinyali şiddetlendirir ve katod ışınlı lambanın yatay plakalarına uyugular. Katod ışınlı lambadan elde edilen çıkış bu iki sinyale tanbi olarak ekran üzerinde bir şekil meydana getirir. Çeşitli besleme devrelerinin görevi dikey ve yatay amplikatörlere ve katod ışınlı lambanın çeşitli elektronlarına gerekli gelirimleri uygulamaktır.
B-2- DEVRELER VE KONTROLLAR
B-2-1 Katod Işınlı Lamba
Genel amaçlı osilaskoplarda kullanılan katod ışınlı lambanın çalışması üzerinde bazı kontrollara sahip olmak gerekir.Bu sebepden osilaskobun ön cephesi üzerinde şiddet (intensity), odak (focus), dikey ortalama (vertical centering) ve yatay ortalama (horizontal centering) gibi kontrollar vardır.Şiddet (ışık şiddeti) kontrolu katod ışınlı lambanın gri polarizasyonunu azaltır yada çoğaltır.Buna göre de kontrol griden daha çok yada az elektron geçebilir ve ekrana ulaşabilir.Odak kontrolu ise katod ışınlı lambanın odaklama anodundaki gerilimi değiştirir.Böylece ekran hüzmmesinde bulunan elektronlar üzerine sıkıştırıcı bir kuvvet etkiler.
Dikey ortalama kontrolunun görevi ise elektron hüzmesini yada ışık çizgisini dikey düzlem üzerine istenen düzeye ayarlamaktır. Diğer taraftan yatay ortalamanın görevi dikey ortalamanın aynıdır. Fakat hüzmeyi yatay düzlem üzerinde ayarlar.
B-2-2-Zaman tabanı üreteci
Degeri zaman ile çizgisel olarak değişen bir gerilim üretir.Bu gerilim yatay saptırma plakalarına uygulandığı zaman katod ışınlı tübün elektron hüzmesini teşkil ettiği nokta ekranın sol tarafına sapar, sağa doğru belli bir hızla ilerler.Nokta ekranın sağ kenarına ulaştığı zaman, zaman tabanı üreteci bu noktanın sol tarafa dogru geri dönmesini saglar ve nokta tekrar belli bir hızla sağa doğru çizgi işine başlar.
Şekil;3 de bu işlem gösterilmiştir. Şekilde geri dönüş çigisi görülebilmesi için aşağıya alınmıştır. Standart ve norm olarak ışıklı nokta çiz me işini bütün çizgilerle olduğu gibi soldan sağa doğru yapar.Bunun sonucu olarak, soilaskoplar bu standarda ğöre yapılırlar. ışıklı noktanın sağdan sola doğru çizme hareketi isteniyor°
8^AÎ̈f(tm) ˆgžd[1]DA K1Üú @S8qœ²B N¤È€bó ã* †Á ÄÀhÀ!S
‡( PDÇ
Tek yönlü sapmaya sahip bir katod ışınlı tüpte tarama (sweep) meydana getirebilmek için yatay saptırma plakalara degiken bir gelirim uygulamak gerekir.(şekil;4) gelirim artıdan eksiye doğru değiştirilebilmelidir ki,hüzme önce sol yatay plaka tarafından kendine çekilmeli ve gerilim düştükçe çekme azalmalı ve hüzme ekranın ortasına geldiği zaman sol plakadaki geriim sıfır olmalıdır. Bundan sonra bu plakadaki gerilim eksiye doğru gittikçe hüzme merkezden sağa doğru itilmelidir.
.
Aletin geniş bir şekilde kullanılabilmesi elektron hüzmesini ekran üzerinde bir taraftan diğer tarafa tarayan tarama frekansının değişebilir olması gerekir.Testere dişi dalga üreticinin frekansının zaman tabanı üreteci yardımıyla değiştirilebilmesi için bazı tedbirlerin alınmış olması gerekir.
Dikkate alınacak diğer bir nokta ise tarama (Sweep) geriliminin çizgisel olmasıdır Tarama gerilimi zaman ile doğru orantılı olarak değişmez ise Şekil -5.4’deki AB çizgisi bir doğru çizgi olmaz. Bunun sonucu olarakta, dikey saptırma plakalarına uygulanan bir sinüs dalgasının şekli bozulmuş olur.(Şekil -5.7’ye bakınız) Taramanın çizgisel olmayışı teknisyeni şaşırtabilir. Teknisyen taramanın çizgisel olmadığını bilmeyecek olursa bu yanlışlık devam eder.
Yukarıdaki şekil-5-7A da düzgün olmayan bir testere dişi dalga şekli gerilim yatay saptırıcı plakaya uygulandığın aşağıdaki (şekil-5.7 B)gibi distiriyonlu dalga şekli elde edilir.
Şekil-5.7 Testere dişi dalganın çizgisel olmaması sebebiyle meydana gelenbozulmuş bir sinüs dalgası.
Çizgisel bir tarama elde etmek için dengeli sapma tüpler kullanılır. kullanılan katot ışınlı lamba dengeli sapmalı ise birbirlerinin aynı olan fakat aralarında 180 deree faz farkı bulunan iki dalga aynı zamanda üretilir. Her biri. saptırma plakalarının birine uygulanır
Zaman tabanı taramanın frekansı iki ayrı kontrol yardımı ile yapılır. Bu kontrollerden biri kaba frekans kontrolü, diğeri ince frekans kontroludur. Kaba frekans kontrolu genel olarak döner bir anahtardır.Bu anahtar yardımı ile devrenin frekansı istenen frekans bandında belli bir frekansı ayarlamakta kullanılır. Geniş frekans kontrolunun her dıurumu başka frekans bantlarını verir.
Bir katod ışınlı lambanın ekranında çıkan şekilleri inceleyebilmek için, elde edilen şeklin ekran üzerine sabit kalması ve hareket etmemesi gerekir. Bu iş, ince frekans kontrolünün dikkatli olarak ayarlanmasıyla yapılır. Bununla beraber ,ince ayar aypılmış olsa dahi zaman tabanı ve üreteci bir frekansı belli bir değere devamlı olarak tutamaz ve frekans zamanla kayar. Bu kayma ise,ekranda elde edilen şeklin ekran üzerine kaymasına sebep olur. Bu kaymayı önlemek için,test altında bulunan sinyalin bir bölümü tarama üretecine beslenir ve böylece tarama frekansı ile test altında bulunan sinyal frekansı senkronize edilmiş olur.Senkronizasyonu sağlamak ve devam ettirmek yeter büyüklükte senkronizasyon gerilimi sağlamak ile olur.Bunun için bir amplitüd (genlik) kontrolu yapılır.Ekran üzerinde en iyi bir dalga şekli elde etmek için senkronizasyon gerilimi uygulanmadan önce ince frekans ayarı mümkün olduğu kadar iyi yapılmalıdır.Bu senkronlayıcı gerilim ya dikey amplifikatörden yada dıiardan bir kaynaktan sağlanır.
B-2-3- Yatay Amplifikatör
Alçak seviyeli sinyallerin katod ışınlı lamba ekranı üzerinde yeter derecede sapma sağlayabilmeleri için gereği kadar şiddetlendirilmesi gerekir.Bu gibi sinyallerin şiddetlendirilmesi için osilaskobun yatay ve dikey kanallarında amplifikatörler bulunur.Yatay kanalda bulunan amplifikatör ya zaman tabanı üretecinin tarama gerilimini şiddetlendirmekte ya da yatay giriş uçlarına uygulanan dış sinyallerin siddetlendirilmesinde kullanılır.Bu amplifikatör devresinde bulunan kazanç kontrolu , yatay saptırma plakalarına uygulanan sinyal geriliminin kontrol edilmesini sağlar.
Amplifikatör,istenen kazanç ve frekans karakteristiğine göre herhangi bir sayıda amplifikatör katına sahip olabilir.Bu bakımdan amplifikatörün frekans sınırları içide kalabilmek konusunda teknisyenin dikkatli olması gerekir.Aksi halde ekran üzerinde elde edilecek dalga şekli yanlış ve bozuk olur.Zaman tabanı üretecinin geriliminin çizgisel olmadığı durumda ortaya çıkan sakıncalarla karşılaşılır.Şekil -5.7 ve Şekil -5.8’de distiryonlu dalga şekilleri görülmektedir.
Yukarıda Şekil -5.8’a düzgün olmayan bir testere dişi dalga şeklini gerilim yatay saptırıcı plakaya ve sinüs dalgası da dikey saptırıcı plakaya uygulandığında aşağıdaki Şekil -5.8 b gibi distorsiyonlu dalga şekli elde edilir.
B-2-4- Dikey Amplifikatör
Birçok osilaşkopda dikey ve yatay amplifikatörler aynıdır.Fakat birçok osilaskopda işe dikey kanal amplifikatörlerinin frekans karakteristiği ve kazancı yatay amplifikatörlerinkinden daha iyi ve yüksektir.Burada da dikey amplifikatörelrin frekans sınırını aşmamak gerekir.Dikey amplifikatörlerde de yataylarda olduğu gibi giriş gerilimini ve dolayısıyle dikey sapmayı kontrol edebilmek için kazanç kontrolu vardır.
B-2.5- Saptırıcı Anotların Bağlantısı
Bazı durumlada bir sinyalin amplifikatörlerden ğeçirilmek sizin saptırıcı anodlarına uygulanması ğerekir. Örneğin ,sinyal frerkansını amplifikatörün frekans sınırları dışında ise. Bu durum yatay ve dikey kanallar için aynı zamanda doğru olabilir. Bu nedenle , bazı osilaskoplarda amplifikatörkerin köprülenmesi için gerekli düzen bulunur. Bu iş genel olarark her kanalüzerine bir nahtar konması suretiyle yapılır. (şekil-5-1).
B-2-6- Besleme devreleri
Bir katod ışınlı lambanın çalışabilmesi için çeşitli gerilimlere ihtiyaç vardır. bundan başka, osilaskobun diger ilgili devrelerinin de çalışabilmesi için bazı gerilimlere ihtiaç vardır. Orta kalite bir osilaskopda genel olarak iki ayrı besleme devresi vardır. bunlardan biri eksi yüksek gerilim devresi ve diğeri ise +B besleme devresidir.Eksi yüksek gelirim besleme devresi katod ışınlı tüpün çalışması için gerekli olan -1000 ile -1500. arsındaki gerilimeri saglar. bu gerilim redresör devresinden geçer, filitrelenir ve yüksek değerli sıdırıcı bir bir direnç üzerinden topraga bağlanır. Lambanın çeşitlli elamanlarına uygulanan çeşitli gerilimler bu sızdırıcı direnç üzerinden elde edilir. Sızdırıcı direnç üzerinden geçen akım 3-5mA. arasındadır. +B besleme devreleri ise +300 volt ile +400V arasında bir besleme yapar. Bu gerilim diğer lambalara ve katod ışınlı lambanın gerekli elamanlarını beslenir. Bu besleme devresinin akım kapasitesi aletteki lamba sayısına bağlı olarak değişir.
Bazı osilaskoplarda +B besleme kaynagı besleme kaynağı , şidettlendici tip katod ışınlı lambalara şidettlendici elektroda artı gerilim beslemesi yapar. Böylece lambanın elektron hızlandırma kabiliyeti 300-400V. kadar artmış olur. Fakat şidettlendirici tip katod ışınlı lambalara normal olarak ayrı bir besleme kaynağı kullanılır. Bu besleme artı yüksek gerilimi +1500V a çıkabilir. Bu beslame devresinde çekilen akım ise 3-5mA arasındadırç
NOT= Besleme devreelri ile ilgili açıklamalardan bu devrelerin gelirimlerin yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Bu gerilimlere dokunmanın şok, yanma yada ölüme sebep olabilecegi açıktır. Bu sebebten osilaskop,şebekeye bağlı olmasa bile bazı
kondansatörler dolu olabileceğinden şok’a sebeb olması çok kuvvetlidir.Osilaskop
üzerinde tamir yaparken cihaza ceryan uygulamayıp,kondansatörleri boşaltmak ge
rekir.
B-2.7 Diğer Çalıştırma Anahtarı
Şekil 5-1 de görülen çeşitli anahtarlar teknisyenin çalışma kolaylıgını saglamak için konmuştur.Bu anhtarın herbiri hertip osilaskop üzerinde bulunmayabilir. fakat hertip osilaskopda bunlardan birkaçtanesine rastlamal mümkündür. şekkil 5-9 daki S1 anhtarı sinyalin doğrudanodgruya dikey saptırma plakalarına uygulamasına yarar. Bu anahtar yerine bazzı osilaskoplarda iki kutuplu, iki durumlu anahtar kulanılabilir. dikey giriş uçlarının irtibat telleri sadece tek bir dikey giriş ucunun kulanılmasını saglamak amacıyla şekil 5-9 da olduu ibi diger kutuplara baglanabilir.
şekil-5.10’daki S3,anahtarı, S1 anahtarının dikey kanalda yaptığını yatay kanalda yapar. şekil-5.10’da tek bir yatay giriş kanalının kullanılmasını sağlamak için devrenin nasıl bağlandığını göstermektedir.
Bazı durumlarda hüzme anahtarı denen bir anahtar kullanılır. Bu anahtar yüksek gerilimi açıp kapamaya yarar. Bu anahtar ile yüksek gerilimi açık tutmak suretiyle osilaskobu hemen çalışmaya hazır tutar ve devamlı elektron bonbardımanının tek bir noktaya gelmesini önlemek suretiyle ekranın bozulmasına engelolur.Osilaskop kullanılacağı zaman bu anahtar kapatılır ve ısınma içinbeklenmeksiz cihaz derhal kullanılabilir.
B-3 OSİLASKOBUN ÇALIŞMASI VE KULLANILMASI
B-3-1-Giriş
Genel amaçlı bir osilaskobun ön cephesinde çeşitli kontroller vardır.Bu kontrollerden her biri özel bir hizmet görür.Bu on kontrolden sadece dört veya beş tanesi bir osilaskopdan diğerine değişir.Bundan başka bir osilaskobun ne kadar çok kontrolü var ise o kadar daha fazla kullanşlı olur.Bu bölümde her kontrolün ne iş yapacağı ve katod ışınlı lambanın elektron hüzmesine nasıl etki yapacağı açıklanacaktır.Burada açıklanan işletme ile ilgili hususlar Heathkit OM-2
osilaskobuna aittir.Fakat aynı hususlar diğer yapı ve modeldeki osilaskoplara da
uygulanabilir.
B-3-2- İşletme ve Kontorller
Osilaskobun ön cephesindeki kontroller iki ana grupta toplanırlar.
Potansiyometreler ve anahtarlar.Osilaskobun ön cephesinde bağlantıların
yapılabilmesi için gerekli bağlantı vidaları ve jakları vardır.Potansiyometreler radyo alıcılarındaki ses kontrol potansiyometresi gibi çalışırlar.Bu potansiyometreler yumuşak ve düzgün bir şekilde döndürülerek çalıştırılabilirler yada herhangi bir noktaya ayarlanıp o noktada bırakabilrler.Bu kontrollerin en büyük ayar durumu saat yönü gidişin son noktasıdır.
Osilaskoplarda genel olarak iki tip anahtar kullanılır.Birisi çıt-çıt anahtar, diğeri ise döner anahtardır.Çıt-çıt anahtarların kaldıraç tipi butonu vardır.Bu buton bir yada öteki durumda bulunabilir.Bu anahtar şebeke enerji anahtarı olarak kullanılacak olursa osilaskop şebekeye bağlı iken anahtarın kolu yukarı
durumdadır.Bazı osilaskopda şebeke anahtarı ile şiddet kontrol anahtarı
birleştirilmiştir.Bu sebepten de,ışık şiddetini en parlak seviyeye çıkarmak için osilaskobun önce şebekeye bağlanması gerekir.Buda ışık şiddeti kontrolununosilaskop kullanılır duruma gelinceye kadar alçak seviyede tutulmasını sağlar.Çıt-çıt anahtar başka amaçlar için kullanıldığı zaman,anahtar kolunun durumlarının ne iş yaptıkları pano üzerinde etiket ile gösterilmiştir.Döner anahtarların butonu potansiyometre butonlarının aynıdır.Bu anahtarlar kademeli olarak döndürülebilirler.Bu kademelerin sayısı yada durumu ik ile oniki arasında ihtiyaca göre değişir.Şekil-5-11’de üç tip kontrolun şekilleri görülmektedir.
Şekil-5-11-Bir çıt-çıt anahtar, bir potansiyometre ve döner anahtar
B-4 OSİLASKOBUN PALSLI DEVRELERDE KULLANILMASI
B-4-1 Kullanıldığı Yerler Ve Sebepleri
Normal olarak bir voltmetre gibi kullanılan osilaskop, gerilimlerin tepeden tepeye değerini ölçmekte ve radyo frekans eğrisi ölçmelerinde kullanılır. RF probu kullanılmakla osilaskobun uygulama alanı daha da genişletilmiş olur.Osilaskoplarda başlıca iki tip prob kullanılır.
B-4-1-1- Düşük kapasiteli prob
Düşük kapasiteli prob kullanmak suretiylle osilaskobun kullanma alanı genişletilmiş ve çok yüksek empedanslı devreleri yükleme etkisi azalmış olur.
B-4-1-2- Dedektör prob
Dedektör probu osilaskobun çok yüksek frekanslı radar devrelerinde, yüksek frekanslı amplifikatörlerde ve odyo frekans modülerinde , edilmiş RF li devrelerde kullanılmasını mümkün kılar. ölçülen gerilimi kendi içindeki diyoya doğrultarak demodüle hale getirdiklerinden bu tip problara bazen demodülasyon probuda denir. Bu iki tip proba ait şematik diyagramlar şekil 5-12 de gösterilmiştir.
B-5-LİSSAJOUS EGRİLERİ
B-5-1 Kullanıldığı Yerler ve Sebepleri
Bu eğrilere, lissajous ismi bunları geometrik ve optik yoldan ilk olarak elde eden Fransız bilginin adına izzafeten verimiştir. Katod ışınlı osilaskoplar ilk uygulama alanlarını bu eğrilerin gösterilmesinde bulmuşlardır.
Lissajous eğrileri,bilinen bir sinyalle bilinmiyen sinyali karşılaştırmak sureti
ile frekansın doğru olarak ölçülmesinde kullanılır.Bilinen ve bilinmiyen sinyaller-
den birisi osilaskobun dikey girişine,diğeri ise yatay giriş uçlarına uygulanır.Ara-
nan frekans,Lissajous eğrileri olarak tanınan ekrandaki şekiller incelenerek bu-
lunur.Bu eğrilerin diğer bir kullanma yeri de odyo frekans osilatörlerini bilinen bir sinyale göre kalibre etmektir.
Lissajous eğrileri ayrıca faz ve frekans bağıntılarını incelemek için hazırlan-
mış bir bağıntı düzeni görülmektedir.
Lissajous eğrilerinin en basit bir dairedir.İki gerilimin frekans genlikleri eşit,
aralarındaki faz farkı 90 derece olursa ekranda bir daire elde edilir.Aralarında 90
derece faz farkı bulunan sinüs dalgası şeklinde iki gerilimle dairesel bir lissajous
eğrisi elde etmek için gerekli bağlantı düzeni Şekil-514’gösterilmiştir.
B-5.6-OSİLASKOP İLE FREKANS ÖLÇMELERİ
Sinüsoidal gerilimlerin osilaskop ile frekansın ölçülmesi için iki metod vardır.
B-6-1- Lissajous Şekil Metodu İle Frekansın Ölçülmesi
Lissajous şekli x ve y eksenine zamanla sinüsoidal olarak değişen gerilim uygulandığında ekranda elde edilen şekle denir.x ve y eksenine uygulanan ge-
rilimlerin frekansları birbirinin tam katları olduğu zaman elde edilir.Eğer iki fre-
kans birbirinin aynı ise elips elde edilir.
Büyük ve küçük eksenlerin uzunluklarının oranı uygulanan iki sinüsoidal ge-
rilimin faz farkına bağlıdır.Şekil -5.15’de frekanslar eşit olduğunda ekranda el-
de edilen şekil görülmektedir.
Şekil -5.16’da değişik frekanslardaki iki gerilim x ve y eksenlerine uygulandığında ekranda meydana gelecek şekiller görülmektedir.
Genel olarak:
X eksen frekansı = Y eksenindeki (dikey) paralel teğet adedi
Y eksen frekansı X eksenindeki (yatay) paralel teğet adedi
ifadesi yazılabilir.Eğer iki gerilim değişik frekanslı x ve y plakalarına uygulanırsa,bu gerilimden birinin frekansı bilinirse diğerinin frekansı bulunabilir.
Şekil -5.16’da lissajous şekilleriile bilinmiyen frekansın değerinin nasıl tayin edi-leceğini bir örnekle açıklıyalım.
fs/ft=Dt/Yt , fs/ft=2/3 ve fs=200Hz. olsun ft=?
ft=3/2 . fs , ft=3. 200/2=300 Hz. bulunur.
Burada: fs=Yatay girişe uygulanan standart sinyal frekansı.
ft=Dikey girişe uygulanan ölçülecek sinyal frekansı.
Dt=Dikey teğet nokta adedi.
Yt=Yatay teğet nokta adedi.
B-6-2- Z Eksen Modülasyon Metodu İle Frekansın Ölçülmesi
Bir CRT’nin gri polarmasını değiştirmekle ekranda görülen şeklin parlaklığında bir değişme olduğu daha önce açıklanmıştı.Gri polarması uygun genellikle sinüsoidal bir gerilmledeğiştirilecek olursa, görüntü uygulanan gerilimin negatif alternanslarında
Şekil-5.17. Zeksen modülasyon metodu ile frekansın ölçülmesi
kaybolacak, pozitif alternanslardan parlak olarak görülecektir.Bu olaya eksen modülasyonu (Z) adı verilir.
Eğer frekansı bilinen bir gerilim osilaskobun dikey giriş uçlarına,frekansı bilinmeyen gerilim bağlanacak olursa, Şekil-5.17’ye benzer bir görüntü elde edilir.
Şekil-5.17’yi bir örnekle açıklayacak olursak, Z girişine uygulanan sinyalin
frekansı bilinmiyor. Bu fZ frekansını ölçmek istiyoruz.Dikey girişe frekans standardı ile yada güvanilir bir sinyal jeneratör ile 1000 Hz.uygulayalım.Ekranda Ò )i% ß0ÊE-P¡Šr!Ñ[1]£{ƒ"
Yq‚± c«Y K’ "+3+"
s(tm) +c#) +#KcK’phJ"Ñ[1]" ƒc
s§éq[1];K"Oñ ›KsË
cKsKq ã§ãq 3"+[
sŸéfS)frekansının bilinmeyen (fZ)frekansa oranı görüntüdeki sakıl adedinin, kesik (—-)adedineoranına eşittir.
Buna göre:
FS //FZ = Sa/Ka
Burada:
fs =Dikey (Vertical) giriş frekansı
=Z eksen frekansı (ölçülmesi istenen frekans)
Sa =Saykıl adedi (ekranda elde edilen)
Ka =Kesik adedi.
Yukarıdaki örneği formül ile bulacak olursak :
fs = 1000 Hz
Sa = 1 H z
Ka = 6
FZ = F .Ka/Sa
FZ = 1000.6/1 = 6000 Hz Bulunur.
5.7 FAZ AÇISI ÖLÇME
İki sinüsoidal gerilim arasındaki faz farkı, greilimlerden birini X diğerini Y plakasına uygulamak suretiyle ölçülür. Ekranda elde edilen elips bir lissajous şekli olup çeşitli faz açıları için elde edilebilecek şekiller şekil5-18 de
görülmektedir.Eğer arada açı farkı yoksa q = 0
sin q = 0 olur.
B-7-1 FAZ ÖLÇÜLMESİ
1- CRO nun topragı ile OSC nin topragı birbirine bağlıdır. Diger sinyal terminaleri X ve Y plakalarının yükselteçlerine baglıdır.
2- Sinyal girişleri çözülür ve ayrı ayrı giriş terminalleri kısa devre edilmek suretiyle gerilim küçültülür ve nokta ekranın merkezine gelecek şekilde ayarlanır.
3- Tekrar sinyal kordonlerı ( probları) baglanır. Tek tek sinyal uygulandıgında ( X ve Y ye ) aynı genlik elde edillinceye kadar kazaçları ayarlanır.
4-İki sial aynı anda uygulanır.görüntü şekill5-18 dekilerden birine benzeyecektir. Faz açısı elips in ekseni kestigi X1, Y1 noktalarının x ve y istikametideki X M , YM azami degerlere oranından aşağıdaki formül elde edilir.
sin q = Y1 /YM = X1 /XM
5-Hangi sinyalç işaretinin önde oldugunu tespit edebilmek için CRO nun şekil 5-21 deki devre üzeriden irtibatlandıriılması gerekir. Burada R ayarlanabilen dirençtir.
Bu devre Y sinyalini ilk durumdan daha ileri götürür ve R arttıkçla bu ilerleme azalır. Eğer Y eksen gerilimi X eksen gerilimini önünde ise R büyüdükçe faz açısı azalır.
Yüksek Giriş Empedansı
CH1 ve CH2 için giriş empedansı 1kW ± %2, 25pF23pF olup x10 probların kullanımına olanak sağlamaktadır.
Yüksek Arazi Tarama Hızı
x10 KAG fonksiyonu ile 20 ns/div’lik azami hızı elde edilir.
Çift Tarama İmkan
Çift tarama imkanı, ekrandaki dalga şeklinin bir kısmının büyütülerek,büyü-
tülmüş şekilde görünmesine olnak sağlar.
X-Y Tarama imkanı
CH1, X sinyallerinin girişi için ayrılmıştır;
CH2, Y sinyallerinin girişi için ayrılmıştır.
Tetikleme Seviye Kilidi
Tetikleme seviye kilit devresi,tetikleme sinyalini kontrol eder ve video sinyal-
lerinin ve diğer geniş periyotlu sinallerin dahi,tetikleme seviyesinin otomatik a-
yarlarını yapar.
TV Syno Tetikleme
Bir syno ayırıcı devre,TV dikey ve yatay syno sinyallerinin kolay tetiklemesi-
ni yapar.Bu devre,TIME/DIV kontrolu ile birlikte otomatik olarak devreye girer.
Değişken Sabitleştirme Fonksiyonu
Sayısal ve karmaşık ve tekrarlanan periyotlu (tetiklenebilen) diğer sinyal-ler,Sabitleştirme (Hold off) seviyesinin basit ayarı ile tetiklenebilir.
Doğrusal (Lineer) Fokus Ayarı
Işının fokus ayarı yapıldıktan sonra, ışının şiddeti değişse bile, otomatik olarak bu durumda kalır.
CH1 Sinyal Çıkışı
CH1 sinyal çıkışı frekans sayacılarına baglanabilir ki bu test edilen devreye başka bir test probunun gereksiz kılar.
UYARI
Belirtilen sigortadan başka bir sigorta kullanmak çok tehlikelidir. Her zaman dogru sigorta kullanınız.
UYARI
Model 5502de osilaskoba elektrik ceryanı verimeden önce, bu aleti korucu toprak çıkışı AC şebeke besleme koblosunun koruyucu ilekenine baglanmalıdır. AC şebeke fişi yanlız topraklı prizlere sokulmalıdır. Topraksız uzatmalar kullanarak, bu fişin koruyucu etkisi bozulmamalıdır.
Bölüm 1 GİRİŞ
1.1 Model 5502D
Model 5502D dayanıklı ve çok güvenilir bir çift kanallı osilaskobtur. Aletin 6 inçlik bombeli katod ışınlı tübü (CRT) içten duyarlıdır.
Model 5502D ‘nin dikey ekseninin maximum 1mV/dıv lik bir hasasiyeti ,20mHz ‘e ( -3dB ) kadar bir frekans genişligi ve maximum 20 ns/div ‘lik bir tarama hızı vardır. Aletin içine , tarama geçikmeli dalga büyütücü bir fonksiyon konulmuştur. A ve B çift zaman bazı sayesinde degişik araştırma , gelitirme ,test ve devre ve aletlerinin tamiri için çok kullanışlıdır.
1.2 Özellikleri
İleri şahsi dizaynı
Şasinin yapısı, küçük , hafif ve saglam bir laet meydana çıkarmıştır.
Kolay kullanım
düşük momentli anahtarların ve dügmelerin yardımı ile ,alet çok kolay bir şekilde kullanılabilir.
Dikey gösterge konumları
CH1 ,CH2 ve ADD , A veya B taramaları görülebilir.
Yüksek hassasiyet ve geniş bant genişligi
X5 mag drumunda 15mhz lik frekanslara maximum dikey sapmalarda ise 20mhz ‘ilk farekanslara kadar 5mV/dıv dir.
Yüksek giriş empedansı
CH1 ve CH2 için giriş empedansı 1Mohm +- %2, 25pf olup x10 probların kullanımı sagalmaktadır.
Yüksek azami tarama hızı
x10 MAG fonisyonu ile 20 ns / div lik azmi hızı elde edilir.
Çift tarama imkanı
Çift tarama imkanı , ekrandaki dalga şeklinin bir kısmının büyütülerek , büyütülmüş şekilde görülmesini saglar.
X-Y çalışması
CH1 ,X sinyallerinin girişi için ayrılmıştır.
CH1 ,Y siyallerinin girişi için ayrılmıştır.
Tetikleme seviyesi kilidi
Tetikleme seviye kilid devresi, tetikleme sinyalini kontro eder ve video sinyallerinin ve diger geniş peryotlu sinyallerinin dahi, tetikleme seviyesinin otamatik ayarlarını yapar.
TV Sync Tetikleme
Bir sync ayırıcı devre, TV dikey ve yatay sync sinyallerinin kolay tetiklelemesini yapar. Bu devre, TIME/DIV kontrolu ile birlikte otomatik olarak devreye girer.
Değişken Sabitleştirne fonksiyonu
Sayısal ve Karmaşık ve tekrarlanan periyotlu (tetiklenebilen)diğer sinyaller, (Hold off)seviyesinin basit ayarı ile tetiklenebilir.
Doğrusal (Linner) Fokus Ayarı
Işının fokus ayarı yapıldıktan sonra, ışının şiddeti değişse bile, otomatrik olarak bu durumda kalır.
CH1 Sinyal Çıkışı
CH1 sinyal çıkışı , frekans sayıcılarına ve diğer aletlere bağlanabilir, ki bu test edilen devreye başka bir test probonun bağlanmasını gereksiz kılar.
2.1 DİKEY SAPMA
MaddeÖzellikDüşüncelerCH1 ve CH2 band genişligiDC : DC-20MHz
AC: 10Hz -20Mhz x5 mag
DC: DC -15 Mhz
AC : 10Hz -15 MHzBant genişligi -3dB noktalarıda Yükselme zamanı < 17.5 ns Hassasiyet5mV /dıv -5V/dıv
1mV /dıv -1mV/dıv
( x5 mag )1-2-5 bülümlü 10 konumDogruluk+-%3
+-%5(x5 mag)Değişken düğme
CAL durumdaGiriş kupluAC-GND-DCGiriş empedansı1Mohm +-%2,25pF +-3pFmax giriş gerilimi400V(DC+ACpik)1kHzdegişken kontrol ( volt/dıv)Sapma faktörünü en az
2.5/1 oranında yükseltirDeğerler arasında devamı
değişebilirkutup degişimi CH2CH2sinyali kutup
değiştirirDC de denge kayması +-0.5div
+-2.0div (x5 MAG)Ortak konum **************50 kHz ‘te 50:1 veya daha
iyi, sinüs dalgaCH1veCH2’nin hassasiyet
leri eşit durumda ikenGösterge konumları CH1: Yalnız kanal-1
CH2: Yalnız kanal-2
ADD:CH1+CH2
DUAL: ALT/CHOI değişebienKesme frekansı250kHz+-%30Not: dıv = bölür
2.2 yatay koordinatlar
MaddeÖzellikdüşüncelerYatay konumlarA,A INT, B,B TRIG’ D A Tarama konumuAUTO, NORM, SINGLETarama zamanı 0.2 ms/dıv 0.5s/div
20ns/div-50ms/div (x10MAG)1-2-5 bölümlü 20 konum
değişen düğme CAL duruımundaDeğişen tarama zamanıA ve B’ nin tarama hızlarını 2.5 oranında büyütür. Değerler arasında devamlı değişir.Tarama zamanı dogruluğu+-%3
+-%5 (x10 MAG )B tarama gecikme sistemi devamlı veya tetiklemeli gecikmeTrama zamanı0.2ms/dıv 0.5s/dıv
20ns/div-50ms/div
(x10 mag )1-2-5 bölümlü 11 konum Tarama zamanı dogruluğu+-%3
+-%5 ,( x10MAG )Gecikme zamanı 20ns -5s Gecikme jiteritüm skala tarama zamanın 1/100002.3 Tetikleme
MaddeÖzellikDüşüncelerSinyal KaynağıCH1:CH1sinyali
CH2:CH2 sinyali
LİNE:Şebeke frekansı
EXT:Harici tetikleme sinyaliBağlantıAC,REJ-HF,TV,DCSabitleştirmeA tarama zamanı uzunlugunun 2katı veya
daha fazlasına kadar devamlı değışebilenHassasiyetAC:Sinyal bileşkelerinı küçültür.(10Hz’ten düşük olanları
REJ-HF:50kHz’ten yüksek sinyal bileşkelerini küçültür
*************************.
DC-10mHz 1 dıv
10MHz-20MHz 2 dıv
TV: 2.0 dıv
DC-10MHz 150mVp-p
10MHz-20MHz 300mVp-p
TV:0.2Vp-p
Low-pass filtre2.4 X-Y Konumu
MaddeÖzellikdüşünçelerÇalışma konumu X- ekseni : CH1 giriş sinyali
Y- ekseni : CH2 giriş sinyaliBand genişligiDC: DC -1mhz
AC: 10Hz -1MHzX-Y Faz farkı+- DC den 50khz e kadar2.5 Dikey yükseltici siyal çıkışı
Madde ÖzellikDüşüncelerÇıkış gerilimi» 50 mV /dıv 50 ohm luk bitiş ile Çıkıi empdansı 50 ohm Band genişligi50 Hz den 20 Mhz ‘ e kadar-3dB noktasıda 2.6 z eksen
Madde Özellik DüşüncelerHassasiyet3 Vp -pNegatif giriş ile iz daha parlak olur.Bant genişigi DC den 5 Mhz ‘ e kadar Giriş direnci» 5 Kohm Max. Giriş gerilimi 50V ( DC + AC pik )Max. 1Khz AC2.7 Harici tetikleme girişi
Madde ÖzelliklerDüşüncelerMax. giriş gerilimi 100V ( DC + AC pik ) 1khz Giriş empedansı1 Mohm +-% 2 , 25 pf +- 3pf 2.8 Kalibre sinyal
Madde ÖzelliklerDüşüncelerDalga şekli Pozitif kare dalga Frekans 1 Khz +- % 20 Çıkıi gerilimi 1 Vp-p+- % 22.9 CRT ( katod ışın tüpü )
Madde ÖzelliklerDşüncelerTip6- inç dikdörten CRT ekran, aydınlatılmış iş cepheden duyarlı tüpİvme gerilimi 2 kV Kullanılan İvme ölçüsü8 * 10 Bölüm 1 div = 1 bölüm = 1 cm 2.10 Şebeke Gerilim sartları
Madde ÖzelliklerDüşüncelerGerilim AC 100V , 117V , 220V
240V +- % 10Arka toblodan degiştrilebilir. Frekans 50 Hz veya 60 Hz Güç 40 W Sigorta 100V , 117V : 630mA
220V , 240V : 315mAIC standartlı 5* 20 mm yavaş yanar.2.11 Çalışma stoklama ortamı
Madde ÖzelliklerDüşüncelerSıcaklık
Stoklama
Çalışma -20 OC _+70 OC
5 OC _ 35 OC
( 41- 95 OF ) Nem
Stoklama
Çalışma %20- %80 bagıl nem
%20- %80 bagıl nemYükseklik 7620 metre ( 25000 ft ) 2.12 Fizikselö özellikler
MaddeÖzelliklerDüşüncelerÖlçüler137 H* 335 W * 373L(mm)
5.4H*13.2 W *14.7 L (mm)Ağırlık8 Kğ ( 18 libre )
3.1 Ambalajından çıkarmak
3-1ambalajından çıkarmak model 5502D osilaskobu aldıgınızda, aleti ambalajından çıkarırız ve nakliye sırasında heranği bir hasara ugrayıp ugramadıgını kontrol ediniz. Şayet bir hata bulursanız lütfen satıcınıza durumu bildiriniz. Model 5502D de bir şebeke besleme koblosu, 2 adet X1/REF/x10 probu ve yedek sigortasıyla ile verilmektedir.
3-2- Topraklama şartı
Model 5502D de osilaskoba elektirik ceryanı verilmeden önce, bu aletin koruyucu toprak çıkışı AC şebeke besleme koblosunun koruyucu iletkenine baglanmalıdır. AC şebeke fişi yanlız topraklı prizlere sokulmalıdır. Topraksız uzatmalar kullanılarak, bu fişin topraklı korucu etkisi bozulmamalıdır.
Topraklanmanın kaybolması yüzünden meydana gelebilecek tehlike
Korucu topraklama baglantısı kaybolduktan sonra, tüm iletken parçalar ( izole olabilecegini düşündügünüz dügmeler ve kontroller dahil ) bir elektrik şoku yaratabilirler.
3.3 Dikkat edilecek hususlar
Bu kitapcıktaki dikke-at ve uyarı notları, alete zarar verebilecek hususları belirtmetedir. Bu notlar , doğru tatbik edilmesinden dolayı aletin bozulmasına veya tümüyel harap olmasına neden olacak işlemlere dikkatinizi çekmektedirler. Bütün bu şartları anlaşılmadan, bir dikkat uyarısının dışına çıkmayınız.
Doğru AC şebeke gerilimi kullanılmadıı veya yanlış sigorta kullanıldıı taktirde , model 5502D tipi aletiniz zarar görebilir.
3.4 Ana besleme koblosu
Model 5502D osilaskobun besleme koblosu ‘ INLET ‘ tipi olup , korucu toprak ucu dahil , üç uctan oluşmuştur. Şayet koblo arızalı ise, arızalı ise , aleti ceryana baglanmayınız.
Yanlız , model 5502D için belirtilen kobloyu kullanınız.Besleme koblosunun iyi durumda olmasına dikkat ediniz. Ana şebeke kaynağından aletin giriş terminallerine veya besleme koblosunun kesitisiz güvenli bir topraklama saglanmalıdır.
3.5 Sigorta
Besleme koblosunu bagalmadan önce, aletin arka yüzünde bulunan sigoratyı kontrol ediniz. Sigortayı dışarı çıkarınız ve özelliklerinin Bölüm 2.10 ve 3.6 daki de belirtilenlere uyup uymadıını kontrol ediniz.
UYARI
Bir yanamaya meydan vermemek için, bu kitapçıgın ‘ özellikler ‘ bölümünde yazılı olan tip, gerilim ve akım özelliklerine uyun bir siorta kullanınız.
3.6 AC Şebeke gerilimleri
Bu aletin AC şebeke gerilimleri aşagıdaki gösterilen şekildedir.İstenilen gerilim , aletin arka yüzünde bulunan gerilim seçicisinden ayarlanır.
Nominal Kademe Sigorta100V90-112V250V , 60mA IEC standart117V108-132V5*20 mm yavaş yanan 220v196-244V250V, 315mA IEC standart240V214-250V5*20 mm yavaş yanan
DİKKAT
Eğer aletin gerilimi şebeke gerilimine uymuyorsa , aletin normal şartlarada çalışmayacağı gibi, sürekli bozulmasına neden olur.
Besleme koblosunun bir güç besleme kaynagına baglamaadn önce, aletin arka yüzünde bulunan ‘ MAIN POWER VOLTAGE SELECTÖR ‘ anahtarının , doğru, AC giriş geriliminde olmasına dikkat ediniz. Aletin çalışma gerilimini degiştirmek için,’ MAIN POWER VOLTAGE SELECTÖR ‘ anahtarını çekniz ev ok yönü istenilen gerilimi gösterir şekilde tekrar yerine sokunuz. Mevcut üç kayanguı Çkışına uydurabilmek için , besleme koblosu degiştirebilir.
3.7 Ek ayırıcılar
Patlayıcı ortamlarda aleti çalıştırmayınız.
Herhangi bir patlamaya neden olmamak için , izin verilmedikçe Model 5502D aletini patlayıcı ortamlarda çalı ştırmayınız.
Aletin kapaklarını veya panellerini cıkarmatın.
Herhangi br yaralanmaya meydan vermemek için, alet ceryan altında iken aletin kapaklarını veya panellerini cıkarmayınız. Kapaksız ve panelleri yerinde olmayan bir aleti çalıştırmayınız.
Bölüm 4 PANEL KONTROL DÜĞMELERİ
4.1 Ön panel
1- POWER : Ana şebeke anahtar
2- CAL 1V : 1Vp-p degerinde kalibrason gerilim çıkış terminalleri .
3- FOCUS : Görüntünün izini netleştirir.
4- INTENSITY : İzin veya noktanın parlaklığını kontrol eder.
5- TRACE ROTATION : Yatay görüntünün düzleştrilmesi için potansiyometre.
6- SCALE ILLUM : Ekranı aydınlatır.
7- PISTION : Kanal 1 deki görüntüyü dikey pozisyona ayarlar .
8- AC GND DC : Giriş sinyalini ile kanal 1 dikey yükselticisi arasındaki bağlantı konumunu seçer.
AC : AC kapasitif bağlantı. Giriş sinyalinin DC bileşkesi blok edilmiştir.
GND : Toprak .0V luk bir referans elde edilir.
DC : DC bağlantı. Giriş sinyalinin bütün frekansı bileşkeleri dikey yükselticiye bağlanmıştır.
9- INPUT : Dikey giriş konnektörü. Osilaskop X-Y konumunda iken, bu giriş terminalinin X -ekseni olur.
10- VOLTS/DIV : – CH1′ in dikey sapma hassasiyetini seçer.
11-VARIABLE, FULL x 5 MAG : saat yönüne ters yönde CAL durumuna döndürüldükçe ,Giriş sinyalinin devamlı degişken kalibresiz sapması elde edilir.Dügme cekildiginde kazanç 5 misli büyür.
12- POSITION , PULL INVERT : Kanal 2 deki dikey pozisyonunda ayarlar. Düğm ecekildiginde görüntü kutbu degişir.
13-AC GND DC: CH2 için 8 nolu fonksiyonun aynı
14-INPUT CH2 ikey giriş konnektörü. Osioskop x-y konumunda iken,bu giriş terminalinin y-ekseni olur.
15-VOLTS/DIV: CH2 için 10 nolu fonksiyonun aynı.
16-VARIABLE,PULL X5 mag -CH2 için 11nolu fonksiyonun aynı.
17-toprak terminali.
18-VERTIKAL MODEikey eksenlerin çalışma konumunu seçer.
CH1 Kanal 1’deki dalga görünür.
CH2 Kanal 2’deki dalga görünür.
AD CH1 ve CH2’deki sinyallerin cebirsel taplamını ölçer. 12
nolu POSITION düğmesi çekildiğinde,(CH1-CH2) farkı
görülür.
DUAL Düğmeler basık olduğunda ,CH1 ve CH2’deki sinyaller
her ikiside görün
19-SWEEP MODE: İstenilen tarama konumunu seçer.
AUTO Tetikleme sinyali olmadığında veyasinyal frekansı 50Hz’den
az olduğunda , tarama otomatik olarak yapılır.
NORM Gerkli tetileme sinyali verilmediğinde, tarama hazır
vaziyettedir.ve dönüş görüntüsü kararır.
SINGLE Tekli arama işlemi için kullanılır. Düğme basıldığında
devre yenilenir.
20-HOLD OF : Atarama zaman uzunluğu iki veya daha fazla kare devamlı değiştirir
21-LEVEL : Görünen dalga şeklinin başlangıç noktasını ayarlayan tetikleme seviyesini kontrol eder.
22-POSITION: PULL X10 MAG Tarama görüntüsünün yatay durumunu tüp üzerinde ayarlar. Çekildiğinde, tarama süresi 10 misli büyür.
23- SOURCE : Sinyal kaynaını seçer.
CH1 , CH2 Dikey kanaldan tetikleme sinyali elde eder.
LINE AC sinyal tetikleme sinyali olarak kullanıır.
EXT Harici dalga şeklinden tetikleme sinyali elde edilir.
24- COUFLING : Tetikleme sinyalini tetikleme üreteç devresinde bagalayan mtodu seçer.
AC : Sinyaler kapasitif olarak baglıdır.
REJ-HF : 50 Khz den büyük yüksek frekans tetiklme sinyalinin bileşkelerini küçültür.
TV : Video bileşik sinyallerini TV sync devresinde akupedir.
devresinde
